Powłoki budynków halowych

Do powłok obrotowych o pojedynczej krzywiźnie należą powłoki stożkowe pojedyncze i złożone. Powstają one przez obrót prostej (tworzące) wokół osi obrotu. Wśród powłok o podwójnej krzywiźnie najpopularniejsze są powłoki obrotowe synklastyczne, zwane kopułami. Powłoka obrotowa synklastyczna powstaje przez obrót krzywej (tworzącej) o dodatniej krzywiźnie wokół osi kopuły. Zależnie od kształtu krzywej rozróżnia się kopuły kuliste, paraboliczne, eliptyczne itp.

W budowie hal znalazły zastosowanie powłoki o podwójnej krzywiźnie, tzw. powłoki translacyjne synklastyczne i antyklastyczne. Powłoki translacyjne synklastyczne powstają przez przesuwanie równoległe krzywej o dodatniej krzywiźnie wzdłuż innej krzywej również o dodatniej krzywiźnie. Ze względu na kształt tworzącej rozróżnia się powłoki kuliste, paraboliczne, eliptyczne itp.

Rodzaje powłok dwukrzywiznowych: a) kopula (powłoką obrotowa), b) translacyjna synklastyczna, c) translacyjna antyklastyczna, d) konoida; 1 — styczna w punkcie 0, 2 — krzywa, 3 — krzywizna dodatnia, 4 — krzywizna ujemna.

Powłoki translacyjne antyklastyczne powstają przez równoległe przesunięcie krzywej o ujemnej krzywiźnie, np. hiperboli wzdłuż innej krzywej, lecz o krzywiźnie dodatniej (np. paraboli) bądź odwrotnie. Tego rodzaju powłoki często nazywa się hiperboloidami parabolicznymi.

W praktyce szerokie zastosowanie mają powłoki prostokreślne: walcowe, stożkowe konoidy oraz układy tarczownicowe.

Powłoki walcowe: a) jednostrzałkowa, b) dwustrzałkowa; 1 — powłoka, 2 — żebro usztywniające, 3 — ściąg, 4 — belka wezgłowiowa, 5 — głowica ściągu.

Na rysunku pokazano przekrycie walcowe powłokowe o pojedynczej i podwójnej strzałce. Szerokość powłok walcowych wynosi 12, 18 lub 24 m. Grubość powłoki wynosi ok. 6 cm i jest pogrubiona przy belkach brzegowych (wezgłowiowych). Powłokę usztywniają żebra łukowe. Zadaniem żeber jest przeniesienie niesymetrycznych obciążeń od śniegu i wiatru oraz zabezpieczenie przed wyboczeniem. Przy stosowaniu przekryć walcowych dwustrzałkowych uzyskuje się lepsze oświetlenie wnętrz (rys. b).

Przekrycie konoidalne; 1 — łupina, 2 — żebro usztywniające, 3 — ściąg, 4 — belka wezglowiowa, 5 — głowica ściągu.

Przekrycie konoidalne podobne jest do przekrycia dwustrzałkowego z tą różnicą, że oświetlenie jest jednostronne. Rozpiętość powłok konoidalnych wynosi powyżej 20 m. W Polsce wykonywane są konoidy na siatkach słupów 25,0×7,5 m. Przekrycia hal wykonywane są również w postaci fałd z płyt falistych lub tarczownic.